Usability na stronach internetowych.

Usability to termin określający własność produktów, decydującą o ich jakości użytkowej. To pojęcie najczęściej odnosi się do wszelkiego rodzaju urządzeń interaktywnych oraz stron internetowych. Zgodnie z normą ISO 9241 z 2008 roku, użyteczność określa się jako miarę wydajności, efektywności oraz satysfakcji użytkownika danego przedmiotu, z jaką ten produkt może być używany dla osiągnięcia celów przez tych użytkowników w danej sytuacji.

Z punktu widzenia użyteczności jako pewnego działania, Jakob Nielesen zdefiniował ją jako połączenie pięciu elementów:

1. nauczalność (learnabiliy) – określenie tego, jak łatwo jest wykonać pewne zadania z użyciem przedmiotu,
2. efektywność – jak szybko korzystają z niego ci, którzy znają już produkt,
3. zapamiętywalność – prostota przypominania sobie, w jaki sposób korzysta się z przedmiotu po dłuższym określenie nieużywania go,
4. częstotliwość popełniania błędów,
5. satysfakcja, czyli fakt, czy z danego produktu przyjemnie się korzystało.

Niekiedy użyteczność porównuje się do tak zwanego userexperience, jednak usability obejmuje jedynie kontakt z produktem w momencie korzystania z niego.

Usability na stronie internetowej
Użyteczność stanowi obecnie jedno z ważniejszych kryteriów konstruowania stron internetowych. Jest to po części związane z pojawieniem się e-marketingu oraz chęci uczynienia witryn firm coraz bardziej atrakcyjnymi dla potencjalnych odbiorców oraz stałych użytkowników. A także chęć uczynienia witryn firm bardziej skutecznymi platformami informacyjnymi/marketingowymi. Ze względu na to, że w momencie wprowadzenia usability była to dziedzina zupełnie niezbadana, wiele z elementów, które później weszło w zakres tego działania, zostało opracowanych na podstawie badań oraz testów użyteczności. Rozwiązań poszukiwano między innymi w informatyce, dziedzinach technicznych oraz w psychologii.

Web usability składa się z wielu czynników, które analizuje agencja marketingowa w celu rozpoznania ergonomii i funkcjonalności budowanej i badanej przez siebie strony internetowej. W skrócie można sprowadzić je do pięciu elementów użyteczności, opracowanych przez wspomnianego już Jakoba Nielsena. Zatem "nauczalność" odpowiada pierwszej wizycie użytkownika na stronie i wskazuje na to, czy będzie on zniechęcony wysokim stopniem trudności poruszania się po serwise, czy też pozostanie w nim na dłużej. Efektywność oznacza czas, którego użytkownik potrzebuje na wykonanie określanego zadania w założeniu, że zna już witrynę. Od tego czynnika zależy, czy internauta wróci na stronę, chociaż to zależy również od tego, czy użytkownik nie zniechęcił się do strony już przy pierwszej wizycie. Równie istotnymi elementami, które bierze pod uwagę agencja PR, są szybkość dojścia do wprawy w użytkowaniu witryny (zapamiętywalność), ilość popełnianych błędów oraz stopień satysfakcji użytkowników w korzystaniu z portalu.

Co daje web usability?
Odpowiednie dostosowanie elementów strony internetowej oferuje wiele możliwości. Jedną z nich jest poprawienie widoczności witryny w wynikach wyszukiwania. Dbałość o to, aby strona/serwis/portal był jak najbardziej przyjazny dla odbiorców podnosi atrakcyjność takiego miejsca w przestrzeni internetu i zachęca do powrócenia do niej w przyszłości. Ponadto, zadowolony odbiorca jest w większym stopniu skłonny polecać witrynę znajomym, co skutkować będzie większym ruchem. A co za tym idzie większą szansą na pozyskanie klienta. Z kolei, dla Google, większa ilość osób odwiedzających stronę jest wyznacznikiem tego, że jest ona interesująca i zasługuje na wysoką pozycję w wynikach wyszukiwania tej wyszukiwarki.